Metoda wychowawcza Montessori staje się coraz bardziej popularna i wykorzystywana chociażby w przedszkolach czy szkołach. Jedną z głównych, najważniejszą cechą oraz częścią tej metody jest odpowiednie dostosowanie otoczenia do potrzeb dziecka. Dziecko – jako bardzo wrażliwy, chłonący wiedzę obserwator – pierwsze bodźce i wrażenia otrzymuje właśnie poprzez zmysły i odczucia dostarczane mu z zewnątrz.
Jakie cechy są charakterystyczne dla zabawek Montessori?
1. Aktywność – przedmioty mają nie tylko za zadanie zachęcać do zabawy, ale przede wszystkim do aktywnej nauki, ćwiczenia motoryki oraz przestrzennego, kreatywnego myślenia.
2. Izolacja bodźca – najprościej mówiąc dziecko bawiąc się daną zabawką skupia się na rozwijaniu jednej umiejętności, jednego zmysłu, pojedynczej umiejętności. Wybrane rzeczy mają określony JEDEN kształt bądź kolor, dzięki czemu malec skupia się na tej konkretnej wielkości czy barwie.
3. Realizm – zabawki są to prawdziwe narzędzia czy przedmioty, którymi można wykonywać poszczególne czynności, np. konewka (którą można podlewać rośliny).
4. Zmysły – metoda stawia sobie za cel jako pierwsze pobudzić zmysły dziecka. Dlatego wśród pomocy do nauki i zabawy znaleźć można przedmioty na rozróżnianie zapachów, kształtów, kolorów czy wielkości.
5. Estetyka – zabawki Montessori są piękne, kolorowe, bardzo dokładne, odzwierciedlające rzeczywistość. Również miejsce, w którym są przechowywane jest posegregowane, schludne i przejrzyste – wszystko jest stworzone w taki sposób, aby maluch bez problemu wiedział, gdzie każda zabawka ma swoje miejsce. Jest w tym oczywiście cel – dziecko uczy się w ten sposób poczucia estetyki, piękna oraz kształtuje się gust.
6. Kontrola błędu – jedną z charakterystycznych zasad tej metody jest to, by dziecko było jak najbardziej samodzielne. Zabawki są stworzone w taki sposób, aby dostarczać maluszkowi samokontroli – bawiąc się dziecko samo powinno zauważać gdzie popełnia błąd, a dzięki temu uczy się również go naprawiać.
Jak każdy typ zabawki, również i te są dostosowane do wieku maluszka, dzięki czemu bez problemu można znaleźć odpowiednie.
Dla dzieci najmłodszych idealnym wyborem będą karuzele (na początku warto wykorzystać tylko te w barwach bieli i czerni – doskonale stymulujące wzrok niemowlęcia). Gdy maluszek zacznie dostrzegać kolory, można sięgnąć po modele w żywszych odcieniach, lecz również nie należy przesadzać z ich ilością.
Po karuzelach przychodzi pora na gryzaki. Najlepsze będą te wykonane z drewna. Sięgnąć można także po pierwsze grzechotki, dyski oraz piłeczkę Takane (puzzle ball).
Dla siedzącego maluszka ciekawą propozycją są tzw. kosze skarbów – czyli najprostsze przedmioty codziennego użytku (bezpieczne dla dziecka), z którymi dziecko ma kontakt na co dzień (łyżka, piłka, kartka papieru).
Fajną propozycją dla starszych niemowlaczków doskonalących odruch chwytania jest zabawa we wkładanie piłeczek do pojemniczków bądź pudełeczek. Można też spróbować troszkę trudniejszej zabawy – kładzenia jajka na podstawkę. Kolejno przychodzi pora na zabawki z uchwytami, które uczą chociażby kojarzenia kształtów oraz wielkości.
Dla dzieci bliżej roczku można wprowadzać powoli zabawy z instrumentami (dzwoneczki, bębenek lub po prostu garnek i łyżka).
Dla dzieci próbujących chodzenia rewelacyjne okażą się pchacze, które pomogą im przemieszczać się po całym domu.
Dzieci między 1. a 3. rokiem życia chętnie zainteresują się zabawkami, które będą uczyły podstawowych umiejętności (jedzenia, mycia, sprzątania). Tak zwyczajne rzeczy jak wkładanie ubrań do pralki czy przelewanie wody do przeróżnych naczyń mogą okazać się świetną zabawą, nie tylko dla dziecka. Należy skorzystać tu z zabawek dostosowanych do wieku oraz wzrostu dziecka, którymi będą mogły się swobodnie bawić.
Prócz nauki praktycznej należy zwrócić uwagę na kształcenie zmysłów dziecka. A więc maluszek powinien dużo wąchać, dotykać, oglądać, a także smakować.
Każda metoda ma swoich zwolenników i przeciwników. Ta zdecydowanie stawia na prostotę i bazowanie na naturalnych w naszym otoczeniu przedmiotach. Rewelacyjne jest to, że praktycznie w każdym wieku można znaleźć pouczającą zabawę dla dziecka korzystając tylko z rzeczy w zasięgu ręki.
